Veel niezen in de ochtend, maar niet verkouden. Hoe kan dat?

Merk je dat je regelmatig moet niezen, terwijl je niet verkouden bent? En merk je dat dit midden in de nacht of in de ochtend gebeurt zodra je wakker wordt? Dan is het mogelijk dat je allergisch bent voor huisstofmijt. Maar hoe weet je nou zeker dat je allergisch bent voor mijten, of beter gezegd hun uitwerpselen? Dat leggen we je uit in dit blog.

Drie mogelijke oorzaken van niezen
Stapsgewijze aanpak
Wat kan ik doen tegen huisstofmijtallergie?
Geraadpleegde bronnen
FAQ

Drie mogelijke oorzaken van niezen

Waarom nies je überhaupt eigenlijk? Je zou de mogelijke oorzaken in drie categorieën kunnen onderverdelen.

Een allergische reactie, zoals hooikoorts of huisstofmijtallergie (allergische rhinitis)
Een infectie, bijvoorbeeld door een verkoudheid of griepvirus (infectieuze rhinitis)
Overige oorzaken (niet-allergische en niet-infectieuze rhinitis)

Merk je dat niezen je voornaamste klacht is? Dan is een infectie niet aannemelijk. Een verkoudheid of griepvirus gaat eigenlijk altijd gepaard met meerdere klachten zoals een loopneus, hoesten en met name een verstopte neus. Het is aannemelijker dat er dan sprake is van een andere oorzaak.

We leggen ze beide kort uit.

Allergische reactie

Allergieën zijn een belangrijke oorzaak voor veel niezen. Alhoewel het ook bij een allergie niet aannemelijk is dat er één specifieke klacht optreedt. Wel is het spectrum van klachten meestal minder breed dan bij een verkoudheid

Bij allergische rhinitis raakt je neus geïrriteerd door een reactie op allergenen die in de lucht zweven. Allergenen worden ook wel triggers genoemd. Bekende triggers zijn bijvoorbeeld stuifmeel (bij hooikoorts), huisstofmijt en huidschilfers van huisdieren.

Wanneer je in de ochtend veel niest terwijl je thuis bent, zouden met name die laatste 2 triggers een mogelijke oorzaak kunnen zijn. Van huisstofmijt en huidschilfers van huisdieren kun je het hele jaar last houden, maar in bepaalde seizoenen kunnen ook pollen van invloed zijn. Die kunnen zich ’s ochtends in de lucht ophopen, als jij bijvoorbeeld de hele nacht je slaapkamerraam open hebt staan.

Bovengenoemde triggers veroorzaken klachten, zoals niezen dus, maar ook bijvoorbeeld jeuk in je neus, een verstopte neus of een loopneus. Bij een allergie zijn de klachten vaak wat specifieker dan bij een verkoudheid, wat een kortdurende infectie is, maar wel met bredere klachten.

Andere oorzaken: medicatie, hormonen en irriterende stoffen

Rhinitis kan ook andere oorzaken hebben naast allergieën en infecties. Bijvoorbeeld:

Een bijwerking van medicijnen, alhoewel niezen niet een veel gemelde bijwerking is (laat staan in de ochtend), kan het soms voorkomen.
Hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap; Allergieën kunnen flink opspelen of zelfs geheel als nieuw ontstaan.
Roken of blootstelling aan stoffen die je neusslijmvliezen irriteren, zoals uitlaatgassen, wierook, kaarsen of luchtverfrissers.

Nu je bovenstaande oorzaken hebt gelezen, kun je wellicht al een betere inschatting maken van de oorzaak van jouw niesklachten. Om volledig uitsluitsel te krijgen, zou je onderstaand stappenplan kunnen volgen.

Stapsgewijze aanpak

Hieronder is een stapsgewijze manier om te onderzoeken waar je niesbuien in de vroege ochtend vandaan komen:

Onderzoek de frequentie en omstandigheden

Frequentie: Komt het niezen echt alleen in de ochtend voor, of ook op andere momenten van de dag?
Omgeving: Waar ben je als het gebeurt? Bijvoorbeeld in je slaapkamer of woonkamer? Dit helpt bij het bepalen of er iets in de omgeving is dat het niezen veroorzaakt.

Onderzoek de omgeving

Slaapkamer: Waarschijnlijk ligt de oorzaak in je slaapkamer, omdat je daar ’s nachts de meeste tijd doorbrengt. Mogelijke triggers zijn:
- Huisstofmijt: Huisstofmijten komen veel voor in matrassen, beddengoed, kussens en tapijten. Dierenharen kunnen ook veelvuldig op je bed liggen als je daar regelmatig je huisdier laat slapen.
- Beddengoed: Kijk of je beddengoed regelmatig gewassen wordt, en overweeg anti-allergiehoezen voor kussens en matrassen.
- Ventilatie: Slechte ventilatie kan leiden tot een opeenhoping van stof, schimmel of andere allergenen in de lucht.
- Vochtigheid: Een te vochtige omgeving kan schimmelvorming bevorderen, wat ook allergische reacties kan veroorzaken.

Op onze tips tegen huisstofmijtpagina lees je meer over deze strategieën.

Doe een allergietest

Overweeg een allergietest te laten doen om te kijken of je allergisch bent voor huisstofmijt, pollen of andere stoffen die ’s ochtends een allergische reactie kunnen uitlokken.

Dierenhaar of huidschilfers kunnen ’s nachts in je bed of slaapkamer achterblijven en ’s ochtends allergieën veroorzaken.

Meer over allergietesten, lees je op de pagina: huisstofmijtallergietest

Overweeg niet-allergische oorzaken

Droge lucht: In de winter kan droge lucht door verwarming je neusslijmvlies uitdrogen, wat leidt tot niezen. Gebruik een luchtbevochtiger om de luchtvochtigheid te verhogen.
Neusirritatie: Luchtvervuiling of parfums van schoonmaakproducten kunnen irritatie veroorzaken, vooral in een slecht geventileerde ruimte.

Monitor je gewoonten

Wassen van beddengoed: Hoe vaak was je je beddengoed? Stofophoping kan allergische reacties versterken.
Ramen open: Slaap je met de ramen open? Dit kan buitenlucht-allergenen zoals pollen of schimmelsporen binnenlaten.
Slaappositie: Soms kan een bepaalde positie of een verstopte neus ervoor zorgen dat slijm zich ophoopt, wat je reflexmatig doet niezen bij het opstaan.

Houd een symptomen-dagboek bij

Schrijf op wanneer je het meeste niest en welke omstandigheden daarbij horen. Dit kan je helpen patronen te herkennen en triggers te identificeren.

Raadpleeg een arts

Als je met bovenstaande stappen geen duidelijke oorzaak kunt vinden, kan een bezoek aan een huisarts of allergoloog nuttig zijn. Een arts kan aanvullende onderzoeken uitvoeren, zoals allergietests of neusslijmvliesonderzoek. Zo worden onderliggende oorzaken achterhaald.

Met deze aanpak kun je gericht onderzoeken wat de oorzaak kan zijn van je veelvuldig niezen in de ochtend.

Wat kan ik doen tegen huisstofmijtallergie?

Heeft de test uitgewezen dat je allergisch bent voor huisstofmijt? Neem dan maatregelen. In de stapsgewijze aanpak kon je daar al iets over lezen. Ons advies is om het Anti-huisstofmijt Stappenplan aan te vragen.

Dit stappenplan is samengesteld door de Vereniging van Allergie Patiënten en allergie-professionals zoals artsen en verpleegkundigen. Dankzij hun expertise is het mogelijk gestructureerd stap-voor stap huisstofmijt aan te pakken.

FAQ

Kan ik plotseling allergisch zijn voor huisstofmijt?

Ja. Ook als je nooit eerder last hebt gehad, kun je ‘zomaar’ allergisch worden voor huisstofmijten.

Ná het opstaan zijn mijn klachten vaak snel verdwenen. Hoe kan dat?

Vooral je slaapkamer is een hotspot voor huisstofmijt. De kleine wezentjes (die je met het blote oog niet kunt zien) houden van donkere, warme en vochtige omgevingen. Lees: je bed. Daarin leven letterlijk miljoenen huisstofmijten. Maar elders in huis komen ze ook voor; in stoffen meubelen, tapijten, stofnesten in je boekenkast, etc…

Waarom ga je niezen door huisstofmijtallergie?

Wanneer je allergisch bent voor huisstofmijt, zijn het niet de mijten zelf waar je allergisch voor bent. Je bent allergisch voor de uitwerpselen. Huisstofmijten voeden zich met huidschilfers van mensen en dieren en met pollen, schimmels, mensenharen en plantenvezels. Dat betekent dat deze beestjes dit afscheiden, waardoor deze in de lucht terechtkomen.

En dat betekent weer dat jij het inademt. Je neus is zo ontworpen dat de trilhaartjes en de holtes de deeltjes eruit filteren die niet in je lichaam thuishoren, zo dat schone lucht in je longen komt. De allergenen eindigen voor het grootste deel vooraan in je neus en een heel klein deel eindigt en in je longen, want je neus kan niet alles filteren. En dit zorgt voor jeuk en irritatie.